Ryt dominikański
tradycyjna liturgia Zakonu Kaznodziejskiego

Dzisiaj, 25 października we Lwowie o. Igor Gnius OP odprawił Mszę świętą dziękczynną w rycie dominikańskim za zwycięstwo nad Turkami pod Chocimiem. Ponieważ w kaplicy Rozena, zwykłym miejscu lwowskich celebracji Mszy świętych w rycie dominikańskim i klasycznym rycie rzymskim, odbywają się obecnie prace konserwacyjne, celebracja odbyła się gościnnie w innym pomieszczeniu dawnego klasztoru karmelitanek. Za zgodą ojca Igora publikujemy galerię zdjęć z tej Mszy świętej. Serdecznie dziękujemy panu Antoniusowi Prokopecowi z Duszpasterstwa Wiernych Tradycji Łacińskiej we Lwowie (Душпастирство вірних латинській Традиції у Львові) za ich wykonanie.

Pod zdjęciami natomiast publikujemy interesujący opis tego unikalnego formularza mszalnego, opracowany przez pana Bogdana Reznyczenko, autora bloga „Słowa modlitwy. Łacińska Tradycja liturgiczna w języku ukraińskim” („Слова молитви. Латинська літургійна Традиція українською”). Serdecznie dziękujemy panu Bogdanowi za zgodę na publikację i zachęcamy do lektury jego interesującego bloga.

Święto dziękczynienia za zwycięstwo nad Turkami pod Chocimiem

Taką nazwę nosi dzień 25 października w Mszale dominikańskim dla naszej prowincji. Choć sama bitwa zakończyła się 9 października, ten i wszystkie kolejne dni są zajęte przez inne święta, dlatego uroczystość trzeba było przełożyć. W Mszale Rzymskim podobne wspomnienie wyznaczono w dniu 10 października. Aczkolwiek w aktualnym Mszale z 1962 roku jest ono zachowane już nie jako Msza, lecz jako śpiew Te Deum z dodatkiem specjalnych modlitw po Mszy z dnia: więcej na ten temat można dowiedzieć się tutaj. Dla uczczenia tej rocznicy przyjrzyjmy się tekstom tej Mszy u dominikanów.

Najpierw jednak trzeba spojrzeć na inny formularz. Na końcu Mszału znajdują się teksty, mówiąc umownie, na każdą okazję, i jedna z nich dotyczy „dziękczynienia”. W takim wypadku propria należy brać z Mszy ku czci Trójcy Przenajświętszej (ze święta), Najświętszej Marii Panny lub świętego – w zależności od tego, komu zawdzięcza się pomyślne wydarzenie. Następnie do modlitw tej Mszy św. (kolekty, sekrety i pokomunii) dodaje się modlitwy dziękczynne.

Częściowo taką strukturę ma Msza dziękczynna za zwycięstwo pod Chocimiem. Podstawą jest tutaj Msza z uroczystości Trójcy Przenajświętszej i z niej zapożyczone są wszystkie śpiewy. Przy czym mimo ich „standardowości” pasują one nie tylko dlatego, że w refrenie mają „dziękczynne” wezwanie do błogosławienia Boga. W kontekście pokonania muzułmanów z ich unitarnym i uproszczonym poglądem na Bóstwo owe teksty trynitarne wydają się całkiem odpowiednie.

Znajdują się tu także standardowe modlitwy dziękczynne. Przy czym główna kolekta nie została zaczerpnięta ze Mszy o Trójcy Przenajświętszej, lecz opracowana pod konkretne wydarzenie i do niego dobrane zostało czytanie. Natomiast sekreta i ofertorium nie zostały napisane ani zapożyczone, więc pochodzą jedynie ze Mszy dziękczynnej (i pomijam je w tym poście). Kolejnym własnym elementem są lekcje i trudno nie dostrzec ich interesującego wyboru.

Niżej prezentuję same teksty.

Introit (Tb 13, Ps. 8).

Benedicta sit sancta Trinitas atque indivisa Unitas: confitebimur ei quia fecit nobiscum misericordiam suam.	Niech będzie błogosławiona Święta Trójca i nierozdzielna Jedność, wysławiajmy Ją, gdyż według swego miłosierdzia postąpiła z nami.
Domine Dominus noster, quam admirabile est nomen tuum in universa terra.	Panie, nasz Boże, jak przedziwne  jest Twoje Imię na całej ziemi.
Gloria. Benedicta	Chwała… Niech będzie błogosławiona…

Kolekta ze święta z dodaną zwykłą kolektą dziękczynną

Deus, qui in summis Regni nostri periculis, antiqua brachii tui miracula renovasti: suscipe gratiarum actiones exultantium populorum, et quibus tanti gaudii causam praestitisti, perpetuae fructum concede laetitiae.	Boże, który w chwili najstraszliwszego zagrożenia naszego królestwa przywróciłeś starożytne cuda Twojej prawicy; przyjmij dziękczynienie od świętującego ludu, a tym, którym darowałeś przyczynę takiej radości, udziel owocu radości wiecznej.
Deus, cuius misericordiae non est numerus, et bonitatis infinitus est thesaurus; piissinae Majestati tuae pro collatis donis gratiis agimus, tuam semper clementiam exorantes: ut, qui petentibus postulata concedis, eosdem non deserens, ad praemia futura disponas. Per Dominum.	Boże, Twoje miłosierdzie jest niepoliczone, a skarb Twojej dobroci niewyczerpany; dziękujemy Twojemu Najmiłosierniejszemu Majestatowi za wszystkie Twoje dary, nieustannie prosząc Twego Miłosierdzia, abyś, który udzielasz proszącym tego, czego pragną, nie opuszczając ich, doprowadził ich do niebieskiej nagrody. Przez Pana…

Czytanie (2 Kor 13): Na ostatek, bracia, weselcie się, bądźcie doskonali, napominajcie się, toż rozumiejcie, pokój miejcie, a Bóg pokoju i miłości będzie z wami. Pozdrówcie się społecznie w świętym pocałowaniu. Pozdrawiają was święci wszyscy. Łaska Pana naszego Jezusa Chrystusa i miłość Boża, i społeczność Ducha świętego niech będzie z wami wszytkimi.

Graduał (Dn 3,55-56), alleluja (Dn 3,52) ).

Benedictus es, Domine, qui intueris abyssos, et sedes super Cherubim. V. Benedictus es Domine, in firmamento caeli, et laudabilis in saecula.	Błogosławiony jesteś, Panie, który przenikasz przepaści, a siedzisz ponad Cherubinami. V. Błogosławiony jesteś, Panie, na sklepieniu niebieskim i chwalebny na wieki.
Alleluia, alleluia. Benedictus es, Domine, Deus Patrum nostrorum, et laudabilis et gloriosus in saecula, alleluia.	Alleluja, alleluja. Błogosławiony jesteś, Panie, Boże ojców naszych i chwalebny na wieki, alleluja.

Ewangelia (Łk 21): A gdy usłyszycie walki i rozruchy, nie lękajcie się: potrzeba, aby to było wprzód, aleć nie wnet koniec. Tedy im mówił: Powstanie naród przeciw narodowi i królestwo przeciw królestwu. I wielkie trzęsienia ziemie będą miejscami, i mory, i głody, i strachy z nieba, i znaki wielkie będą. Ale przed tym wszytkim targną się na was rękami swemi i będą przeszladować, podawając do bóżnic i więzienia, ciągnąc do królów i starostów dla imienia mego; a potka was na świadectwo. A przeto kładźcie do serc waszych nie obmyślać, jakobyście mieli odpowiadać. Abowiem ja wam dam usta i mądrość, której nie będą mogli odeprzeć ani się sprzeciwić wszyscy przeciwnicy waszy. A będziecie wydani od rodziców i braciej, i krewnych, i przyjaciół, a o śmierć przyprawią niektóre z was. I będziecie w nienawiści u wszystkich dla imienia mego. A włos z głowy waszej nie zginie. W cierpliwości waszej otrzymacie dusze wasze.

Ofertorium i antyfona na komunię por. Tb 12,6 i Dn 3,52:

Benedictus sit Deus Pater, unigenitusque Dei Filius, Sanctus quoque Spiritus: quia fecit nobiscum misericordiam suam.	Niech będzie błogosławiony Bóg Ojciec, Jednorodzony Syn Boży, a także Duch Święty. Albowiem uczynił nam swoje miłosierdzie.
Benedicimus Deum caeli, et coram omnibus viventibus confitebimur ei : quia fecit nobiscum misericordiam suam.	Błogosławimy Boga niebios i przed wszystkimi żyjącymi wyznawać Go będziemy. Albowiem uczynił nam swoje miłosierdzie.

Apostoł Jakub przyłącza się do walki z Turkami, Burgos, Hiszpania

Źródło: „Слова молитви. Латинська літургійна Традиція українською” za zgodą autora bloga

Tłumaczenie: Dominika Krupińska