Ryt dominikański
tradycyjna liturgia Zakonu Kaznodziejskiego

O. Augustine Thompson OP

Zapewne niektórzy nasi czytelnicy mogą się zainteresować pięknym zestawem tablic ołtarzowych w stylu „neogotyckim/Fra Angelico”, które znajdują się w Domu Studiów Zachodniej Prowincji Dominikańskiej USA, w klasztorze św. Alberta Wielkiego w Oakland. Zwykle ozdabiają one zakrystię, ale od czasu do czasu są używane przy głównym ołtarzu. Ozdobna kaligrafia i malowane miniatury są dziełem dwóch mniszek klauzurowych z klasztoru dominikańskiego w Menlo Park w stanie Kalifornia. Tablice zostały wykonane w 1948 roku na Mszę z okazji dedykacji kaplicy. Oto ich zdjęcie, wykonane, gdy zdobiły ołtarz główny w dniu uroczystości św. Alberta w 2008 roku:

Mniejsze świece, znajdujące się po obu stronach sześciu dużych świec na tym zdjęciu, są to świece sanctusowe, używane podczas tej Mszy. A oto zbliżenie głównej tablicy:

Boki ozdabiają dwa anioły Fra Angelico; u dołu na środku znajduje się stary herb Prowincji Najświętszego Imienia Jezus — prowincji zachodniej. W rondach u góry, od lewej do prawej, widzimy św. Alberta Wielkiego, patrona Domu i filozofii naturalnej; anioła; św. Tomasza z Akwinu, patrona teologii; św. Jana i Pana Jezusa podczas Ostatniej Wieczerzy; św. Rajmunda z Penyafort, patrona prawa kanonicznego, kontemplującego Krzyż; kolejnego anioła; i w końcu św. Jana z Gorkum, który został umęczony przez kalwinów w Holandii za przynoszenie Eucharystii katolikom uwięzionym za wiarę. Wybór ten jest bardzo odpowiedni dla Domu Studiów, jako że obejmuje patronów teologii, filozofii i prawa kanonicznego — głównych dyscyplin, które się tutaj studiuje. Pozostałe ilustracje wybrano ze względu na ich powiązania z Eucharystią. A oto tablica Lavabo:

W lewym rondzie można dostrzec św. Jacka niosącego figurę Najświętszej Marii Panny — jak wtedy, gdy prowadził polskich dominikanów w bezpieczne miejsce podczas najazdów tatarskich. Po prawej znajduje się św. Wincenty Ferreriusz, wielki kaznodzieja, którego ludzie słyszeli przemawiającego w ich własnych językach — stąd płomień Ducha Pięćdziesiątnicy nad jego głową. W czterolistnym medalionie na środku św. Dominik medytujący przy Krzyżu. Osoby obdarzone dobrym wzrokiem zauważą, że dominikańska postać psalmu Lavabo jest krótsza niż rzymska. Wreszcie tablica Ostatniej Ewangelii:

Po lewej widzimy św. Piusa V, reformatora liturgii i papieża bitwy pod Lepanto. Ponieważ to zwycięstwo nad muzułmańskimi najeźdźcami dokonało się dzięki wstawiennictwo Matki Bożej Różańcowej, na środku przedstawiona jest Najświętsza Panna z Dzieciątkiem. Ostatnia postać, z prawej strony, to św. Piotr z Werony, znany także jako św. Piotr Męczennik, gdyż został zamordowany przez heretyckich katarów w 1253 roku. To jego tradycyjne przedstawienie: św. Piotr napomina braci, aby zachowywali milczenie. Osoby z bardzo dobrym wzrokiem dostrzegą niewielki błąd w interpunkcji tekstu Ewangelii św. Jana: jest to jej forma rzymska, a nie dominikańska. Więcej na ten temat można przeczytać w moim artykule tutaj.

Źródło: „Dominican Liturgy” za zgodą o. Augustine’a Thompsona OP
Tłumaczenie: Dominika Krupińska